Cytokiny −
białka wpływające na wzrost,
proliferację i pobudzenie
komórek biorących udział w
odpowiedzi odpornościowej oraz komórek
hemopoetycznych. Cytokiny mogą wybiórczo pobudzać
odpowiedź komórkową lub
humoralną, co w połączeniu z ich ilością (ponad 100 opisanych cytokin i wciąż odkrywane nowe) powoduje, że powstaje niezwykle skuteczny, ale także bardzo skomplikowany i czuły system powiązań pomiędzy komórkami układu odpornościowego, tzw.
sieć cytokin. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że cytokiny wpływają nie tylko na
leukocyty, ale także na inne komórki organizmu, stymulując powstawanie
gorączki, regulując
morfogenezę komórek i tkanek, czy też biorąc udział w procesach patologicznych działając cytotoksycznie. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę oddziaływania pomiędzy cytokinami. Te i inne fakty nakazują spojrzeć na cytokiny nie tylko jako na białka działające lokalnie, ale także jako na grupę cząsteczek o kluczowym znaczeniu dla funkcjonowania organizmu.